Azotan i azotyn sodowy

Azotan sodowy, saletra sodowa (chilijska), NaN03, ciężar cząst. 85,00, występuje w potężnych pokładach w pobliżu wybrzeża Oceanu Spokojnego w północnych bezwodnych prowincjach republiki Chile.

Znane są też niewielkie pokłady w kilku okolicach na Bliskim Wschodzie. Pochodzenie pokładów chilijskich nie jest dokładnie wyjaśnione. Na ogół przyjmuje się, iż powstały one wskutek utlenienia odpadków organicznych pochodzenia zwierzęcego (odchody ptaków) lub też roślinnego (wodorosty) za pośrednictwem bakterii. Saletra surowa, zwana „caliche”, jest zwykle silnie zanieczyszczona piaskiem, chlorkiem sodowym, zawiera ponadto niewielkie ilości siarczanu sodowego, jodanu sodowego, nadchloranu potasowego i in. Oczyszcza się ją przez krystalizację z wody, przy czym azotan sodowy wydziela się bez wody krystalizacyjnej w postaci romboedrów, niewiele różnych od sześcianów (stąd nazwa „saletra kubiczna”) gęstość jej wynosi 2,287 g/cmJ. W 312°C azotan sodowy topi się, a nieco powyżej ulega rozkładowi, tworząc azotyn i wydzielając tlen. Na powietrzu azotan sodowy wilg- nie, dlatego nie nadaje się do wyrobu prochu (por. azotan potasowy, § 315). W wodzie, zwłaszcza gorącej, rozpuszcza się łatwo (w 20°C 88 g, w 100°C 180 g w 100 g wody).

Do końca ubiegłego wieku saletra chilijska stanowiła wyłączny niemal surowiec do wyrobu kwasu azotowego (por. § 182). Obecnie stosuje się ją głównie jako nawóz azotowy. W ostatnich paru dziesiątkach lat znaczenie pokładów saletry chilijskiej znacznie zmalało wobec wytwarzania większej ilości azotanów przez wprowadzenie syntetycznie otrzymanych tlenków azotu do roztworu sody.

Azotyn sodowy, NaNO, ciężar cząst. 69,00, otrzymywany przez ogrzewanie azotanu z łagodnymi środkami redukującymi, jak np. z ołowiem, tworzy kryształy bardzo łatwo rozpuszczalne w wodzie. W handlu spotyka siLę go najczęściej w postaci lasek barwy żółtawej, wilgnących na powietrzu. Duże ilości azotynu sodowego zużywa pr- mysł barwnikarski do wytwarzania barwników azowych.

You can skip to the end and leave a response. Pinging is currently not allowed.

Leave a Reply

WordPress.