Posted in 
Pod względem analitycznym cyna należy do grupy siarkowodorowej, gdyż zarówno jony Sn2+, jak i Sni+ tworzą osad z siarkowodorem w roztworze kwaśnym. W obrąbie tej grupy siarczki cyny tworzą wraz z siarczkami arsenu, antymonu i niektórych rzadziej spotykanych pierwiastków podgrupę tzw, siarczków kwasowych, rozpuszczalnych w żółtym siarczku amonowym z utworzeniem tiosoli. Spośród siarczków tej podgrupy siarczki cyny stosunkowo najłatwiej rozpuszczają sią w kwasie solnym. Sole cynowe dają się odróżnić od cyna wy ch po barwie siarczku oraz po braku własności redukujących.
Dla wykrycia związków cynawych wykorzystuje sią przede wszystkim ich własności redukujące. Może do tego służyć reakcja z chlorkiem rtęciowym (§ 257, równania (IV) i (V)) lub też ze związkami Złotowymi. Chlorek zlotowy, AUCI3 (lub kwas chlorozłotowy, HAuCh,), pod wpływem chlorku cynawego ulega redukcji na złoto, które wydziela sią w postaci subtelnej zawiesiny koloidowej (VIII): – 2 Au+ 4- 3Sna+ 4 GH20 = 2 Au + 3Sn02 + 12 H+. (VIII)
Powstający równocześnie także w postaci koloidowej dwutlenek cyny adsorbuje cząstki złota, tworząc z nimi zol o pięknej czerwonej barwie, zwany purpurą Kasjusza. W roztworach nieco bardziej stężonych zol ten ulega koagulacji. Otrz}’many żel stosuje się jako czerwoną farbą do barwienia szkła i porcelany.
Wszystkie związki cyny, prażone z sodą na węglu za pomocą dmuchawki ustnej, ulegają redukcji na metal, który łatwo zidentyfikować. Obok trójhydroksoeyninów znane są także i cyniny bezwodne, np. Ca(Sn02), Ba(Sn02), dające się otrzymać przez odwodnienie tamtych.
Spośród soli zawierających kation Sn2+ najbardziej znany jest chlorek cynawy, SnCl2, zwany krótko solą cynawą. W technice otrzymuje / się go przez rozpuszczenie wiórów cynowych w średnio stężonym kwasie solnym, przy czym wydziela się wodór. Wobec tego, że potencja! normalny cyny jest tylko niewiele niższy od potencjału wodoru (tabl.
– 63, § 245), rozpuszczanie odbywa się dość powoli. Z roztworu chlorek cynawy wydziela się w postaci bezbarwnych, rozpływających się na powietrzu słupków, topiących się w 40,5°C. Skład ich wyraża się wzorem SnCl2 2H20. W niewielkiej ilości wody sól ta rozpuszcza się klarownie. Podczas rozcieńczania otrzymanego roztworu następuje częściowa hydroliza i roztwór mętnieje wskutek wydzielania się soli zasadowej Sn(OH)Cl. Podczas ogrzewania w stanie stałym w celu odwodnienia dwuhydrat traci nie tylko wodę, lecz na skutek hydrolizy także częściowo chlorowodór i jako pozostałość otrzymuje się również sól zasadową. Bezwodny chlorek cynawy można otrzymać przez ogrzewanie cyny w strumieniu suchego chlorowodoru. Jest to bezbarwna masa krystaliczna, topiąca się w 247°C i wrząca w 605°C. Poniżej 1000°C para jest częściowo zasocjowana.
Bezwodny chlorek cynawy rozpuszcza się łatwo nie tylko w wodzie, lecz również w alkoholu i innych rozpuszczalnikach organicznych.
Chlorek cynawy jest silnym środkiem redukującym i jako taki jest często stosowany zarówno w laboratorium, jak i w technice. Redukuje sole żelazowe na żelazawe (III), chlorek rtęciowy na nierozpuszczalny chlorek rtęciawy (IV), a dalej na rtęć (V), nadmanganiany w roztworze kwaśnym do soli manganawych (VI) i w. in. Sam chlorek cynawy utlenia się przy tym na cynowy: – 2Pe3+ + Sn2+ = 2Fe!+ + Sn4+, (III) – 2Hg2+ -b SLI2+ + 2 Cl' = HgaGlg + Sn4+, (IV) Hg2Cl2 -b Sn2+ + 2 Cl” = 2Hg + Sn4+ + 401“, (V) – 2MuOr -f 5Sna+ + 16 H+ = 2Mn2+ + 5Sn4+ + 8H20. (VI)
Utlenienie odbywa się powoli nawet pod wpływem tlenu powietrza (VII): – 2Sn2+ + 02 -f 4H+ = 2Sn4+ + 2H20. (VII) Dla zapobieżenia temu wrzuca się do roztworu wiórki cynowe. Dzięki tym własnościom redukującym chlorek cynawy znajduje zastosowanie podczas fabrykacji barwników, jak również w farbiarstwie kadziowym (§ 156) i podczas drukowania tkanin.
Otrzymano również kwas chlorocynawy H[SnCl3] i jego sole, chloro- cyniny o wzorach ogólnych MSnCh] i M|[SnCL|], litowców i amonu. W pierwszym przypadku powstają cyniany obok tiocynianów (I), w drugim — same tiocyniany (II): 3SnS, + 60H-=2[SnS3]2-+ [Sn(OH)6]2-, (i) SnS3 + S2- = [SnS3]2- . (II)
Te ostatnie dadzą się wyprowadzić od kwasu metatiocynowego H2[SnS3], nie znanego w stanie wolnym. Po zakwaszeniu roztworu tio- cynianu kwasem solnym otrzymuje się zamiast wolnego kwasu tiocy- nowego z powrotem dwusiarczek cyny (siarczek cynowy) obok siarkowodoru : [SnS3]2- + 2H' = H2S + SnS2.
