Wyroby z gliny

Zarobiona z wodą glina pęcznieje i przechodzi w miękką plastyczną masę, dającą się formować w najrozmaitsze kształty. Zdolność glin do pęcznienia i ich plastyczność zależy nie tyle od ich składu, ile od stopnia rozdrobnienia: im stopień ten jest większy, tym bardziej glina jest plastyczna. Po wysuszeniu poniżej 100cC glina staje się krucha, lecz pęcznieje znów pod wpływem wody i odzyskuje swą plastyczność. W wyższej temperaturze jednak, począwszy od 500—600°C, następuje odszczepienie wody chemicznie związanej i powstaje masa twarda, po- rowata, nie zmieniająca się pod działaniem wody. W temperaturze jeszcze wyższej 1400—1600°C mięknie ona i topi się następnie na lepką ciecz.

Plastyczność gliny zarobionej z wodą wykorzystana została przez człowieka już w czasach przedhistorycznych do wyrobu naczyń i innych przedmiotów. Glinę zarabia się wodą, nadaje się jej pożądany kształt i suszy w zwykłej temperaturze. Po wysuszeniu wyroby gliniane poddaje się działaniu wysokiej temperatury („wypalaniu”) w specjalnych piecach, przez co stają się one odporne na działanie wody. Zachodzi przy tym dość znaczne zmniejszenie ich objętości, jednakże bez zmiany ogólnego kształtu.

Wyroby z gliny noszą ogólną nazwę wyrobów ceramicznych. Zależnie od gatunku materiałów wyjściowych, a przede wszystkim od temperatury wypalania, odróżnia się kilka ich rodzajów.

Do wyrobu porcelany używa się najczęściej glinki porcelanowej. Mieszaninę 50/» kaolinu, 25/» sproszkowanego kwarcu i tyleż skalenia, zarabia się niewielką ilością wody, formuje i suszy. Wypalanie odbywa się zazwyczaj w dwu stadiach. Podczas wypalania wstępnego stosuje się temperaturę około 900°C, po czym przedmioty porcelanowe pokrywa się (dla nadania im połysku) warstwą glazury o stosunkowo niskiej temperaturze topnienia. W tym celu zanurza się je po pierwszym wypalaniu do gęstej wodnej zawiesiny drobno sproszkowanego skalenia, gliny, marmuru itp., po czym po wysuszeniu poddaje wypalaniu właściwemu w temperaturze znacznie wyższej, dochodzącej do 1400—1500°C. W tej temperaturze następuje już częściowe nadtopienie materiału i otrzymuje się wyrób przeświecający, o przełomie gładkim, „muszlowym”, dźwięczący po uderzeniu. Jeśli powierzchnia wyrobów porcelanowych ma być pokryta barwnymi deseniami, umieszcza się zwykle farby pod glazurą, bezpośrednio po wypalaniu wstępnym. Znane są jednak i farby nakładane na glazurę.

Obok otrzymywanej opisanym sposobem porcelany „twardej”, czyli francuskiej, używa się też porcelany „miękkiej”, czyli chińskiej. W skład jej wchodzi stosunkowo mniej kaolinu, a więcęj „topników”, tj. kwarcu i skalenia. Odpowiednio do niższej temperatury topnienia porcelany miękkiej wypala się ją w temperaturze niższej: 1200-1300°C.

You can skip to the end and leave a response. Pinging is currently not allowed.

Leave a Reply

WordPress.