Posted in 
Wodorek sodowy, NaH, powstający bezpośrednio z pierwiastków w podwyższonej temperaturze, tworzy masę białą, krystaliczną. Jest związkiem bardzo nietrwałym, łatwo ulegającym rozpadowi pod wpływem wody: NaH + HOH = NaOH + H. Reakcja ta dowodzi, że wodór w tym związku jest składnikiem elek- troujemnym (por. § 302),
Przez bezpośrednie łączenie się sodu z tlenem powstaje nadtlenek sodowy, Na202, substancja stała barwy żółtawej, o gęstości – 2,5 g/cm3. Krystalizuje w układzie heksagonalnym. W przeciwieństwie do większości nadtlenków, nie ulega on rozkładowi w wyższej temperaturze. Z kwasami i wodą wytwarza nadtlenek wodoru: Na,02 -!- H.SOj = Na,S04 – 11,0,, \’a,02 + 211,0 = 2 NaOH -r- II,02.
Wskutek ogrzania roztworu ciepłem wydzielającym się podczas reakcji nadtlenek wodoru ulega częściowo rozkładowi i wydziela się pewna ilość tlenu: – 2Na2(J, -f 211,0 = I NaOH -f- O,.
Reakcja (II) jest odwracalna, tak iż przez wprowadzenie nadtlenku wodoru do stężonego, ziębionego lodem roztworu wodorotlenku, sodowego można spowodować wydzielanie się krystalicznego hydratu NaoOi 8HaO.
Nadtlenek sodowy używany jest często jako energiczny środek utleniający, gwałtownie reagujący z wieloma substancjami organicznymi, jak eter, kwas octowy. Utlenia też tlenek węgla, przy czym powstaje węglan sodowy:
Wykorzystując tę reakcję używa się nadtlenku sodowego w aparatach, służących do odświeżania powietrza w pomieszczeniach zamkniętych, w których przez dłuższy czas przebywała większa liczba osób. Wiąże on bowiem utworzony wskutek oddychania C02, wydzielając równocześnie tlen.
Duże ilości nadtlenku sodowego zużywa przemysł do fabrykacji nadtlenku wodoru oraz różnych preparatów bielących, przeznaczonych głównie do bielenia materiałów pochodzenia zwierzęcego (wełna, jedwab, pióra, futra, kość słoniowa i in).
Normalny tlenek sodowy, Na20, jest substancją bardzo nietrwałą i z trudnością tylko daje się otrzymać, np. przez ogrzewanie nadtlenku (IV) lub lepiej azotynu sodowego z sodem (V) albo wreszcie w reakcji azotynu z azydkiem sodowym (VI):
Na,02 -i- 2 Na = 2Na2f) , – 2NaN02 -r t>Na = 4Na20 + N., NaN02 + 3NaN3 = 2Na,(> + 5N,. Tlenek sodowy jest substancją barwy białej gwałtownie łączy się z wodą tworząc wodorotlenek NaOH.
