Magnez należy do pierwiastków najbardziej rozpowszechnionych. Spotyka się go w przyrodzie wyłącznie pod postacią związków. Bardzo rozpowszechnione są przede wszystkim liczne krzemiany magnezowe, jak enstatyt Mg[Si03], oliwin (Mg,Fe)2[Si04], talk Mg2[Si4Oi0] Mg(OH)2, pianka morska Mg3[Sifl013] Mg(OH)2 3H20, serpentyn Mg3[Si/,Ou]
Mg(OH)2 H20 i in. Włóknista odmiana, w jakiej występuje niekiedy ostatnio wymieniony minerał, znana pod nazwą azbestu, używana jest jako włókno niepalne do sporządzania ogniotrwałych tkanin, tektury itp.
Na skutek wietrzenia skał związki magnezowe dostały się do wody morskiej, gdzie pod względem ilości zajmują drugie miejsce po solach sodowych, nadając wodzie smak gorzki. Na ogół są one łatwiej rozpuszczalne od chlorku sodowego. Stąd w pokładach solnych, powstałych wskutek parowania wody morskiej, towarzyszą one solom potasowym. Magnez występuje tam pod postacią chlorku (biszofit, MgCl2 6H20) lub siarczanu (kizeryt, MgSO,, HaO lub sól gorzka, MgS04 7H20), przede wszystkim jednak w postaci licznych soli podwójnych z solami potasowymi (por. § 312) lub sodowymi (§ 303). Do pospolitych minerałów należy też węglan magnezowy: magnezyt, MgCOs, a zwłaszcza węglan wapniowo-magnezowy: dolomit, CaMg(CO)2, tworzący w niektórych krajach całe pasma górskie. Rzadziej natomiast występuje w przyrodzie tlenek magnezowy: peryklaz, MgO (regularny) lub wodorotlenek: brucyt, Mg(OH)2 (heksagonalny). Warto wreszcie wspomnieć o glinianie magnezowym, MgO AI2O3, znanym w mineralogii pod nazwą spinelu.
Magnez znajduje się też w organizmach roślinnych i zwierzęcych, wchodząc m. in. w skład zielonego barwnika roślin, chlorofilu. Tlenek magnezowy, magnezja, został w połowie XVIII stulecia uznany za „ziemię” odrębną od tlenku wapniowego (ziemia gorzka). Magnez otrzymano po raz pierwszy (Davy, 1808) w postaci amalgamatu przez elektrolizę lekko zwilżonego siarczanu na katodzie rtęciowej. Nieco później St. Claire-Deville we Francji opracował sposób otrzymywania magnezu przez rozkład jego chlorku na drodze chemicznej. Obecnie otrzymuje się magnez na skalę fabryczną wyłącznie metodą elektrolityczną, wprowadzoną w Niemczech dopiero pod koniec ubiegłego wieku. Jako elektrolitu metoda ta używa chlorku magnezowego z dodatkiem innych soli w celu obniżenia jego temperatury topnienia. Zazwyczaj stosuje się odwodniony stopiony karnalit, MgCl2 KC1. Anoda sporządzona jest z grafitu, katoda — z żelaza. Elektrolizę prowadzi się w temperaturze powyżej temperatury topnienia magnezu (650°C). Powstający na katodzie stopiony metal wypływa — jako lżejszy — na powierzchnię elektrolitu i stąd zbiera się go specjalnymi czerpakami w regularnych odstępach czasu. Zawiera on jeszcze spore ilości zanieczyszczeń, od których uwalnia się go drogą dość skomplikowanych procesów. W wyniku tej rafinacji otrzymuje się produkt, zawierający zaledwie 0,1—0,2% domieszek, głównie Al, Mn, Fe.
Leave a reply