Twardość wody – kontynuacja

Stosowany bywa też polimetafosforan sodowy (§ 194) albo przepuszczanie wody przez filtry zeolitowe lub permutytowe. Zeolity są to uwodnione glinokrzemiany naturalne, powstające jako pierwsze produkty wietrzenia glinokrzemianów bezwodnych. Należą tu m. in. minerały następujące: natrolit Na2[Al2Si30jo] 2H20, skolecyt Ca[Al2Si3Oio] 3H2Of analcym Na[AlSi206] H20, chabazyt Ca[AlSi206]2

6H20 i inne. Zeolity wykazują zdolność (w zetknięciu z roztworami elektrolitów) wymieniania jonów dodatnich. Tak np. natrolit w zetknięciu z roztworem soli wapniowej przechodzi w skolecyt, oddając do roztworu jony sodowe. Przemiana w odwrotnym kierunku następuje pod działaniem soli sodowej na skolecyt. Podczas przepuszczania wody twardej przez warstwę zeolitu sodowego następuje wymiana jonów wapniowych w roztworze na sodowe. Filtr zeolitowy po zużyciu łatwo daje się zregenerować przez przemycie go stężonym roztworem NaCl. Obok zeoli- tów naturalnych używa się do zmiękczania wody także syntetycznych glinokrzemianów o podobnym składzie, znanych pod nazwą permutytów. Od krystalicznych zeolitów różnią się one głównie tym, że są bezpostaciowe.

W nowszych czasach zamiast zeolitów i permutytów wchodzą w użycie wymienniki jonowe, sporządzone z surowców organicznych („katio- nity” lub „anionity”, zależnie od rodzajów wymienianych jonów). Pierwsze z nich wiążą kationy metali, oddając do roztworu jony wodorowe, drugie wymieniają aniony reszt kwasowych na jony OH-. Po przejściu kolejno przez filtry jonitowe obu rodzajów woda zostaje praktycznie zupełnie uwolniona od rozpuszczonych soli.