Złoto należy do pierwiastków rzadkich. W przyrodzie znajduje się ono prawie wyłącznie w postaci rodzimej. Istnieją dwojakiego typu złoża złotodajne. W złożach pierwotnych występuje ono w żyłach kwarcowych skał wybuchowych w postaci drobniutkich ziaren i blaszek zwykle w towarzystwie pirytu, cbalkopirytu i innych minerałów siarczkowych. Podczas wietrzenia skał złotonośnych ziarenka złota odporne na działanie chemiczne wilgoci i tlenu atmosferycznego zostają spłukane przez wody opadowe i jako cięższe osadzają się w łożyskach wielkich rzek łącznie z okruchami innych minerałów. W ten sposób powstają ławice piasków złotodajnych stanowiące wtórne miejsca występowania złota. Najdrobniejsze cząstki złota zostają uniesione przez rzeki do morza, gdzie zawartość złota wynosi przeciętnie 0,01—0,05 mg na 1 m3 wody morskiej.
Niekiedy złoto występuje w postaci chemicznie związanej, najczęściej z tellurem w takich minerałach, jak kalaweryt AuTe2, sylwanit AuAgTe4 i in.
W dawniejszych czasach eksploatowano wyłącznie złoża wtórne. Wydobywanie złota odbywało się metodą prymitywną, drogą ręcznego szlamowania piasku złotonośnego, przy czym ziarenka złota jako cięższe opadały na dno, lżejsze zaś ziarna innych minerałów były unoszone przez wodę. Postępowano również i w ten sposób, że wrzucano piasek do długich korytek drewnianych, w których umieszczano na dnie w pewnych odstępach przegrody poprzeczne. Strumień wody, płynący wzdłuż korytka, porywał cząstki lżejsze, złoto zaś zatrzymywało się na przegrodach.
Obecnie szlamowanie jest już prawie całkowicie zarzucone, a w tych nielicznych miejscach, gdzie się jeszcze utrzymało, zostało ono w znacznej mierze zmechanizowane. Wpłynęło na to m. in. wyczerpywanie się łatwo dostępnych złóż piasku złotonośnego w większości starych krajów kulturalnych i konieczność przejścia do eksploatacji złóż pierwotnych.
Leave a reply