Gdy oba składniki stopu, mieszające się z sobą w dowolnych stosunkach w fazie ciekłej, nie tworzą wcale kryształów mieszanych, krzywa krzepnięcia ma wygląd jeszcze inny (rys. 129 c). Podczas oziębiania ciekłego stopu takich składników, zawierającego jeden z nich w znacznym nadmiarze, pojawiają się w określonej temperaturze kryształy tego składnika. Na krzywej krzepnięcia temperatura początku krystalizacji zaznacza się punktem załamania K. W miarę postępu krystalizacji ciekły stop wzbogaca się w składnik drugi i temperatura krzepnięcia spada aż do chwili osiągnięcia przez fazę ciekłą składu mieszaniny eutektycznej (por. § 41). Od tej chwili (punkt L na wykresie) wydzielają się obok siebie kryształy obu składników i skład ciekłego stopu, a więc i temperatura krzepnięcia, pozostają stałe aż do całkowitego zestalenia (punkt M), po czym dopiero następuje dalsze oziębienie stopu już w stanie stałym.
Zupełną niezdolność dwu składników stopu metalicznego do tworzenia jednolitych mieszanin krystalicznych spotyka się bardzo rzadko. Najczęściej każdy ze składników, wydzielający się ze stopu, zawiera większe lub mniejsze ilości składnika drugiego. Na procesie krzepnięcia stopu odbija się to o tyle, że mieszanina eutektyczna składa się nie z obu czystych składników, lecz z dwóch rodzajów kryształów mieszanych o różnym składzie ilościowym. Ilustrację tego przypadku stanowią stopy ołowiu z antymonem. Rysunek 131 przedstawia dła nich zależność temperatury początku krystalizacji od składu. Krzywa AE odpowiada równowadze ciekłego stopu i kryształów o przeważającej ilości antymonu, których każdorazowy skład przedstawia odpowiedni punkt krzywej AC. Pierwsza z tych krzywych odpowiadałaby więc krzywej liąuidus, druga — krzywej solidus. Dla stopów o przeważającej ilości ołowiu odpowiednimi odcinkami są BE (liąuidus) i BD (solidus). Punkt eutektyczny E przypada w 246°C wobec zawartości 87% ołowiu w stopie. Eutektyk utworzony jest z kryształów mieszanych, których skład reprezentowany jest przez punkty C (5% Pb) i D (97% Pb).
Leave a reply