Posted in 
Występów a n i e i otrzymywanie. German należy do pierwiastków bardzo rzadkich. Został wykryty w argyrodycie fryburskim, 4Ag2S GeS2, przez Winklera (1886). Znacznie później znaleziono dwa dalsze minerały germanowe: germanit, CueFeGeS8, występujący w większych ilościach jedynie pod Tsumeb w Afryce południowo-wschodniej, oraz tetragonalny stottyt, FeGe(OII)e. Stwierdzono też obecność drobnych ilości germanu w amerykańskich rudach cynkowych oraz w popiele niektórych węgli kamiennych. O przewidywaniu przez Men- delejewa istnienia germanu jeszcze przed jego odkryciem por. § 78, punkt 3.
German otrzymuje się z jego minerałów macierzystych drogą dość skomplikowanego procesu, podczas którego zostaje on przeprowadzony w dwutlenek, a ten po parokrotnym oczyszczeniu poddaje się redukcji przez ogrzanie z cyjankiem potasowym i węglem lub też działaniem gazowego wodoru.
Własności. Wolny german przedstawia się jako metal dość twardy, bardzo kruchy, barwy szarobiałej. Krystalizuje w postaci regularnych ośmiościanów i ma sieć krystaliczną analogiczną do diamentu i krzemu.
W zwartych masach jest odporny na działanie powietrza w zwykłej temperaturze. W temperaturze powyżej czerwonego żaru łączy się z tlenem na dwutlenek GeCĘ, reaguje również z chlorem i bromem. Rozcieńczone kwasy nie działają na metaliczny german, ulega on nato-
– 0 idealnym składzie, wyrażonym wzorem stechiometrycznym. W zrozumieniu istoty tych zakłóceń pomagają schematy przedstawione na rysunku 135. W stosunku do sieci idealnej a polegać one mogą:
– 1) na wbudowaniu pewnej liczby atomów jednego składnika w przestrzeniach między węzłami sieci przestrzennej (schemat b),
– 2) na nieobsadzeniu pewnej liczby węzłów sieci przez jeden z dwu rodzajów atomów (schemat c),
– 3) na zastąpieniu w sieci przestrzennej pewnej liczby atomów jedno- go składnika atomami drugiego (schemat d).
Ogólny charakter sieci przestrzennej, pomimo tych lokalnych zakłóceń rozsianych zupełnie przypadkowo, pozostaje niezmieniony.
Różnica pomiędzy tymi związkami międzymetalicznymi a typowymi kryształami mieszanymi, wykazującymi nadstrukturę (rys. 132 d, § 249), polega jedynie na tym, że zakres wahania składu ilościowego pierwszych jest zwykle dość ograniczony. Stanowią one więc jak gdyby przejście od typowych związków o niezmiennym składzie (zwanych daltonidami od nazwiska odkrywcy prawa stosunków stałych) do mieszanin jednolitych i noszą nazwę związków adaltonidowych. licznej. Tablica 65 zawiera kilka przykładów takich związków. Regułą Hume — Rothery można też rozszerzyć na połączenia metali grupy VIII oraz manganu, przyjmując dla tych metali liczbą elektronów walen-
