Do najważniejszych produktów naturalnych, zawierających związki glinowe, należy glina. Jak wspomniano podczas omawiania ważniejszych postaci występowania glinu w przyrodzie (§ 274), głównym składnikiem większości glin jest kaolin, którego skład można wyrazić wzorem sumarycznym AI2O3 2SiC>2 2H20 lub lepiej, opierając się na badaniach jego struktury krystalicznej (§ 242) — AltShjOjojfOHji 2Al(OH)i.
Kaolin powstaje z różnych skał wybuchowych, przede wszystkim skaleni na skutek ich wietrzenia, tj. chemicznego i mechanicznego rozpadu pod wpływem czynników atmosferycznych, głównie wody i dwutlenku węgla. W wyniku tego rozpadu zostają wyługowane składniki zasadowe, wydziela się część krzemionki w postaci uwodnionej i pozostaje masa ziemista, miękka, o budowie blaszkowatej, w stanie czystym prawie biała. Składa się ona głównie z kaolinu i znana jest pod nazwą glinki porcelanowej. Przebieg procesu wietrzenia skaleni {np. ortoklazu) może być wyrażony w przybliżeniu następującym równaniem: – 2K[AlSi308] + 7H2Q = A1203 2Si02 2H20 4- 4SiOa H20 + 2KOH .
Kaolin zawiera zwykle zanieczyszczenia w postaci ziaren kwarcu, niezwietrzałych skaleni, miki itp. Występuje bądź w miejscu swego powstawania, bądź też zostaje wypłukany przez wodę i osadzony w innych miejscach, tworząc złoża wtórne.
Gliny są to masy ziemiste, składające się przeważnie z kaolinu lub podobnych minerałów, jak allofan AI2O3 SiOi {4—6)H20, montmoril- lonit AI2O3 4SiOj 9H20 i in. Prócz wyżej wymienionych zanieczyszczeń zawierają one zwykle znaczne ilości związków żelaza, które nadają im zabarwienie brunatne lub szarozielone. Gliny, zawierające znaczne ilości węglanu wapniowego, noszą nazwę margli. Poszczególne składniki w glinach występują w postaci subtelnie rozdrobnionej.
Leave a reply