Posted in 
Sól ta o ciężarze cząst, 142,05 występuje w przyrodzie jako minerał thenardyt oraz towarzyszący pokładom soli potasowych i magnezowych w postaci soli podwójnych, jak glauberyt Na2SO/, CaSO/„ astra- kanit Na2S04 MgSO 4H2O, lóweit Na2SO', MgSO/, 2,5H20, glazeryt Na2SO/, K2SO/, i in. Tworzy on produkt uboczny podczas fabrykacji kwasu solnego działaniem kwasu siarkowego na chlorek sodowy na gorąco (§ 121). Dawniej wytwarzano go w ten sposób w dużych ilościach jako produkt pośredni podczas fabrykacji sody metodą Leblanca. Obecnie otrzymuje się go również z ługów pokrystalicznych, po wydzieleniu chlorku potasowego (§ 314), zawierających NaCl i MgSO/,. Powstający przez reakcję wymienną:
– 2 NaCl + MgSO,, = MgC], + Na2S04 siarczan sodowy wykrystalizowuje z oziębionego roztworu jako dziesię- ciohydrat, Na2S04 – 10H2O. Sól ta znana jest już od dawna pod nazwą soli glauberskiej. Tworzy duże, przezroczyste kryształy układu jedno- skośnego, wietrzejące na powietrzu na skutek utraty wody. W wodzie rozpuszcza się dość łatwo. Ze wzrostem temperatury aż do 32,383°C rozpuszczalność dość silnie, wzrasta, jak to wynika z tablicy 83.
W 32,38°C dziesięciohydrat topi się częściowo w swojej wodzie kry- stalizacyjnej, wydzielając sól bezwodną. W temperaturze tej sól bezwodna i dziesięciohydrat współistnieją z roztworem i nasyconą parą wodną, powstaje więc układ dwuskładnikowy i czterofazowy. Zgodnie z regułą faz G i b b s a (§ 38) jest to układ niezmienny, tzn, że temperatura współistnienia czterech wymienionych faz jest ściśle określona (32,383°C), może więc służyć jako jeden z fundamentalnych punktów skali termometrycznej.
