Stopy miedzi z cynkiem, równie rozpowszechnione jak brązy, wykazują też takie same zalety w porównaniu z czystą miedzią jak i te ostatnie, są natomiast tańsze od nich i łatwiejsze do obróbki. Poza głównymi składnikami zawierają zwykle niewielkie ilości cyny, ołowiu i żelaza. Stopy, w skład których wchodzi do 18°/« cynku, mają połysk czerwonawy i noszą nazwę tombaków. Stopy o zawartości 18—50u/o cynku znane są pod nazwą mosiądzów i mają barwę złocistożółtą. Jedne i drugie używane są do wyrobu części aparatów mierniczych, armatur fabrycznych, urządzeń domowych itp.
Miedź w stanie stałym może przyjąć do swej siatki przestrzennej do 39% cynku i mimo to pozostaje jednolita i nie zmienia swej struktury. Mosiądze o tym składzie dają się walcować i wyciągać na zimno. Stopy o zawartości 39—45% cynku (metal M u n t z a) dają się kuć i walcować jedynie na gorąco. Występuje w nich głównie związek międzymetaliczny (adaltonidowy) ZnCu, tzw. mosiądz fl. Gdy ilość cynku w stopie przekroczy 50%, tworzą się kryształy związku ZnCur, (mosiądz y), przez co staje się on twardy i kruchy. Takie stopy mają połysk bladożółty i prawie nie znajdują zastosowania.
W nowszych czasach coraz bardziej wchodzą w użycie brązy aluminiowe, czyli brązale. Stosuje się je do podobnych celów jak mosiądze. Zawierają one do 10% glinu oraz pewne ilości cynku, odznaczają się pięknym złocistym połyskiem i stosunkowo dużą odpornością na działanie czynników chemicznych.
Z niklem miedź miesza się w każdym stosunku zarówno w stanie ciekłym, jak i stałym. Niektóre z tych stopów, zawierające ponadto inne składniki, jak Zn, Al i Mn, znajdują dość wszechstronne zastosowanie (§ 421).
Tak zwany stop D e v a r d a składa się z 50% Cu, 45% Al i 5% Zn. Jest on tak kruchy, że z łatwością daje się proszkować w moździerzu. Używa się go niekiedy w laboratorium w charakterze środka redukcyjnego (por. np. § 184).
Miedź jest także dodawana w celu zwiększenia twardości do srebra i złota, używanych do bicia monet i do wyrobów jubilerskich. Ze złotem miedź tworzyć może kryształy mieszane o dowolnym składzie (por. § 249, ustęp końcowy). Natomiast wzajemna rozpuszczalność miedzi i srebra w stanie stałym jest bardzo ograniczona.
Leave a reply