Występowanie. Odmiany polimorficzne – dwutlenek krzemu cz. II

Innym ciekawym zjawiskiem optycznym, nie związanym zresztą z enancj om orf izmem kryształów kwarcu i obserwowanym na wszystkich substancjach krystalicznych (prócz należących do układu regularnego) jest zjawisko podwójnego załamania światła. Polega ono na tym, że promień światła niespolaryzowanego zostaje przez kryształ rozszczepiony na dwa promienie, zwane zwyczajnym i nadzwyczajnym. Promienie te mają różną szybkość rozchodzenia się w krysztale, a więc i różny współczynnik załamania. O ile współczynnik załamania promienia zwyczajnego jest niezależny od kierunku, o tyle dla promienia nadzywczajnego zmienia się on ze zmianą kierunku. Jedynie promień biegnący w kierunku równoległym do osi .trzykrotnej nie ulega podwójnemu załamaniu. W tym kierunku, zwanym też kierunkiem osi optycznej, oba promienie, zwyczajny i nadzwyczajny, mają szybkość jednakową i podwójne załamanie nie następuje. Natomiast w kierunku prostopadłym do osi optycznej różnica współczynników załamania obu promieni jest największa. Wartość ich dla żółtego światła sodowego wynosi dla promienia zwyczajnego «o — 1,5442, dla nadzwyczajnego ne = 1,5533. Po wyjściu z kryształu oba promienie okazują się spolaryzowane w dwu wzajemnie prostopadłych do siebie płaszczyznach.

Ogrzany do 573,3°C kwarc przechodzi w inną odmianę, niewiele zresztą różniącą się od poprzedniej. Rozróżnia się je jako kwarc a trwały w temperaturze niższej i kwarc (5, którego obszar trwałości sięga od 573,3°C do 870°C (rys. 115). W tej temperaturze następuje przemiana kwarcu p w nową odmianą polimorficzną, należącą do układu heksagonalnego i zwaną trydymitem p. Od kwarcu różni się ona przede wszystkim znacznie mniejszą gęstością (2,26 wobec 2,65 g/cm3). Przemiana ta, jak wszelkie zresztą przemiany w stanie stałym, odbywa się tylko bardzo powoli. Można więc ogrzać kwarc p znacznie powyżej temperatury przemiany, nie powodując powstania trydymitu P. Przemianą przyśpiesza obecność niektórych substancji, tzw. mineralizatorów, które topią się w temperaturze przemiany i rozpuszczają w sobie pewne ilości krzemionki. Ze stopu tego wykrystalizowuje odmiana trwała w danej temperaturze.

You can skip to the end and leave a response. Pinging is currently not allowed.

Leave a Reply

WordPress.