Krzemiany

Sole powstałe przez połączenie dwutlenku krzemu z tlenkami zasadowymi noszą ogólną nazwę krzemianów. Otrzymać je można przez stapianie SiOa z tlenkami odpowiednich metali lub też z solami tych metali z lotnymi kwasami, np. z węglanami (per. § 241). W przyrodzie spotyka się w stanie krystalicznym bardzo duże ilości krzemianów, przede wszystkim glinu, żelaza, wapnia, magnezu, sodu i potasu. Są one głównymi składnikami wszystkich skał wybuchowych. Stosunek ilościowy dwutlenku krzemu do tlenków zasadowych wykazuje w tych krzemianach wielką rozmaitość wzory ich wywodzą się nie tylko od najprostszych kwasów: orto-, metakrzemowego czy dwukrzemowego, lecz niejednokrotnie i od takich kwasów krzemowych, w których na jedną cząsteczkę wody przypada 3,4 i więcej cząsteczek SiOo (kwasy wielokrzemowe). Szczegółowe poznanie własności krzemianów naturalnych stanowi główną treść mineralogii.

Spośród krzemianów jedynie sole litowców, tzw. szkła wodne są rozpuszczalne w wodzie. Otrzymane przez stopienie krzemionki z węglanem sodowym lub potasowym, krzepną jako masa bezpostaciowa, szklista, która dopiero po dłuższym ogrzewaniu do 800°C przechodzi w stan krystaliczny. Rozpuszczają się powoli pod wpływem przegrzanej pary pod ciśnieniem przechodzą w ciecz syropowatą, która na skutek zanieczyszczeń związkami żelaza jest zwykle zabarwiona na kolor szarozielony. Wodne roztwory krzemianów litowców można też otrzymać przez rozpuszczenie galaretowatego osadu krzemionki w stężonych roztworach zasad. Jako sole słabego kwasu, szkła wodne są w wodzie silnie zhydrolizowa eni wykazują odczyn zasadowy obok wolnego wodorotlenku zawierają one znaczne ilości krzemionki w roztworze koloidowym.