Wolne metale mogą być otrzymane podobnie jak sód i potas na drodze elektrolitycznej. Wygodniej jednak stosować metody czysto chemiczne i redukować wodorotlenki magnezem w atmosferze wodorowej lub też działać na chlorki wapniem w temperaturze czerwonego żaru pod bardzo małym ciśnieniem, zbierając oddestylowujący potasowiec w chłodniejszych częściach aparatury.
Oba metale są srebrzystobiałe , jeszcze miększe i łatwiej topliwe niż sód i potas. Elektron walencyjny w atomach tych pierwiastków jest jeszcze luźniej związany niż u litowców lżejszych. Stąd ich dobra przewodność elektryczna, niski potencjał jonizacyjny, wreszcie występująca, zwłaszcza u cezu, łatwość wydzielania wolnych elektronów pod wpływem padającego nań promieniowania. To ostatnie zjawisko, zwane efektem fotoelektrycznym, pozwalające zamieniać sygnały świetlne na impulsy elektryczne znalazło zastosowanie w telewizji, w badaniach intensywności słabych promieniowań itp.
Rubid, a mianowicie jego izotop 87, podobnie jak i potas, jest słabo promieniotwórczy i wysłyła promienie [ł i y.]Pod względem własności chemicznych rubid i cez przypominają pozostałe litowce, szczególnie potas. Różnią się od nich przede wszystkim znacznie większą aktywnością chemiczną. Wodę rozkładają bardzo gwałtownie, na powietrzu zapalają się samorzutnie, dając nadtlenki typu M02, które zachowują się podobnie jak K02. Znane są też nadtlenki o wzorze IVfjOj. Tlenki normalne M2O, bardzo trudne do otrzyma-
Według Costeanu czysty cez ma połysk złocistożółty. nia, łączą się gwałtownie z wodą, dając wodorotlenki. Te ostatnie tworzą najsilniejsze zasady, jakie są znane. Najwygodniej otrzymać je działając wodorotlenkiem barowym na wodny roztwór siarczanu potasowca, np.: Rb2S04 + Ba(OH), = BaS04 4- 2RbOH.
Sole rubidowe i cezowe całkiem przypominają sole potasowe, z którymi są zazwyczaj izomorficzne. Nie dotyczy to jednak halogenków cezu (CsCl, CsBr i CsJ), które krystalizują wprawdzie również w postaci sześcianów, mają jednak odmienną budowę sieci przestrzennej. Składa się ona jak gdyby z dwóch przenikających się prostych sieci sześciennych, tak iż każdy jon eezowy znajduje się w środku sześcianu, którego naroża obsadzone są przez jony chlorowca i odwrotnie (rys. 147).
Podobnie przedstawia się również rozpuszczalność soli cięższych litowców i soli potasowych. Tak jak potas dają one trudno rozpuszczalne chloroplatyniany i nadchlorany. Prócz tego ich ałuny glinowe rozpuszczają się trudniej niż ałun potasowo-glinowy. Ta okoliczność pozwala oddzielić sole rubidowe i cezowe od soli potasowych przez krystalizację frakcyjną ałunów. Rubid od cezu oddzielić można wykorzystując różną rozpuszczalność ich węglanów w alkoholu: Cs3COi rozpuszcza się w nim łatwo, RbnCOn zaś bardzo nieznacznie.
Leave a reply