Tlenek wapniowy (wapno palone), CaO, ciężar cząst. 56,08, otrzymuje się w olbrzymich ilościach przez ogrzewTanie węglanu wapniowego do około 800°C w specjalnych piecach, zwanych wapiennikami (rys. 113, § 227). Powstaje też przez silne prażenie soli wapniowych innych kwasów tlenowych, jak azotanu, a nawet siarczanu. Jak wszystkie tlenki wapniowców, jest on białą porowatą masą (tt. 2576°C). Po stopieniu w piecu elektrycznym krzepnie w postaci kryształów o gęstości 3,40 g/cm3 i (tak samo jak tlenki MgO, SrO i BaO) o strukturze sieci przestrzennej typu soli kamiennej (rys. 76, § 99). Ogrzany płomieniem palnika tleno-wodorowego świeci światłem oślepiająco białym (światło Drummonda).
Tlenek wapniowy chciwie łączy się z wodą na wodorotlenek. Procesowi temu towarzyszy wydzielanie dość znacznych ilości ciepła (gaszenie wapna): CaO H() = Oa(OH)i 4-15,2 kcal. (1)
Wodorotlenek wapniowy, Ca(OH)2, ciężar cząst. 74,10, nazywany wapnem gaszonym, jest białym ziemistym proszkiem o gęstości 2,08 g/cm3. W wodzie rozpuszcza się nieznacznie i ze wzrostem temperatury rozpuszczalność jego maleje (tabl. 76).
Roztwór, zwany wodą wapienną, ma odczyn silnie zasadowy. Przyciąga dwutlenek węgla z powietrza, tworząc trudno rozpuszczalny węglan wapniowy:
Ca(On}2 + COa = CaCOa + 110, (II) wskutek czego klarowny z początku roztwór po staniu na powietrzu stopniowo mętnieje. Wykorzystując tę reakcję stosuje się wodę wapienną do wykrywania obecności dwutlenku węgla w gazach (§ 229).
Znacznie lepiej niż w czystej wodzie rozpuszcza się wodorotlenek wapniowy w wodnych roztworach cukru trzcinowego, a to na skutek tworzenia się związków zwanych cukrzanami (sacharatami), zawierających na 1 g-cz. cukru od 1 do 6 g-cz. CaO. W zwykłej temperaturze 100 ml 8%>-owego roztworu cukru rozpuszcza przeszło 22 g CaO.
Leave a reply