Sól ta o ciężarze cząst. 105,99 jest obok wodorotlenku i chlorku najważniejszym związkiem sodowym. Spotyka się go w stanie rozpuszczonym w wodzie niektórych jezior, jak Owens Lakę w Kalifornii, niektóre jeziora w Dolnym Egipcie i Brytyjskiej Afryce Wschodniej. Z jezior tych wydziela się sól o składzie NaoCO,- NaHCO 2H20, zwana trona albo urao.
Sztucznie otrzymywano sodę do końca XVIII wieku z popiołu wodorostów morskich. Wobec znacznego wzrostu zapotrzebowania na sodę w owym czasie, wywołanego rozwojem przemysłu włókienniczego, a także wobec trudności importowych w okresie rewolucyjnym opracowana została we Francji przez L e- blanca (około 1790 r.) metoda otrzymywania sody bezpośrednio z chlorku sodowego.
Metoda Leblanca polegała na następujących trzech przemianach. Na chlorek sodowy działano najpierw kwasem siarkowym. W niższej temperaturze jeden z atomów wodoru w kwasie siarkowym ulegał wymianie na atom sodu i powstawał wodorosiarczan (kwaśny siarczan) sodowy (I). Na gorąco tworzył się siarczan obojętny (II). Równocześnie otrzymywano chlorowodór jako cenny produkt uboczny: NaCl + HaS04 = IIC1 + NaHSO , (I) NaCl + XaIIS04 = 2I1CI + Na2S04 (TI) – 2NaCl + H2S04 = 2HC1 + NaaS01 –
Reakcje (III) i (IV), składające się na proces Leblanca, przeprowadzano w jednej operacji. Siarczan sodowy mieszano z węglem i węglanem wapniowym i ogrzewano w specjalnym piecu trzonowym, ustawicznie mieszając żelaznymi drągami. Siarczan sodowy ulegał redukcji węglem na siarczek (III), a ten w reakcji wymiennej z węglanem wapniowym tworzył siarczek wapniowy i sodę (IV). Na8S04-f 2C=2COa + NasS, (III) Na8S + CaCOs = CaS -f NagC03 – (IV)
Leave a reply