Posted in 
Powstawanie bieli ołowianej podczas procesu holenderskiego można przedstawić mniej więcej za pomocą następujących równań: Pb + aOz -i- CH3COOH = Pb(OH)(CH3COO), – 6Pb(OHj(CH3COO) -f 2C0a = Pb(OII)3 2PbC03 + 3Pb(CH3COO)a + 2H20 .
Inne sposoby nie mają obecnie znaczenia praktycznego. Handlowe gatunki bieli ołowianej zawierają zawsze pewną domieszką siarczanu barowego, dodawanego w celu obniżenia ceny. Jeśli domieszka ta nie przekracza 20u/o, nie wpływa to w dostrzegalnym stopniu na jakość farby.
Obok bieli ołowianej również i inne związki ołowiu używane są jako farby mineralne. Do nich należy chromian ołowiawy, PbCrO/„ strącający się jako intensywnie żółty osad po dodaniu dwuchromianu potasowego do roztworu octanu ołowiawego: – 2Pb2+ + Cr.O?” + H,0 = 2PbCr04 + 2H\
Osad ten jest w wodzie prawie nierozpuszczalny (około 0,1 mg/1), łatwo rozpuszcza się natomiast w kwasie azotowym, nawet rozcieńczonym. Używa się go jako farby pod nazwą żółcieni chromowej.
Stopiony chromian ołowiawy ma barwę czerwonopomarańczową, podobnie jak chromian, spotykany w przyrodzie pod nazwą krokoitu. W stanie zmielonym używa się go również jako farby (czerwień chromowa). Poza tym chromian ołowiawy znajduje zastosowanie w analizie elementarnej związków organicznych, zawierających siarkę.
Do farb ołowianych należy też minia, Pb:jO/„ która omówiona będzie bliżej w § 264. Farby ołowiane, pomimo doskonałych na ogół własności kryjących, mają też i pewne cechy ujemne: 1) są przeciętnie droższe od innych farb mineralnych 2) są trujące 3) pod wpływem siarkowodoru, którego ślady znajdują się zawsze w powietrzu miejskim oraz w pomieszczeniach mieszkalnych, ciemnieją na skutek powstawania czarnego siarczku ołowiawego. Na tej przemianie polega ciemnienie dawnych malowideł, do których wykonania używano w dużych ilościach farb ołowianych. Rozjaśnianie obrazów przeprowadza się przez ostrożne i umiejętne traktowanie ich nadtlenkiem wodoru, który utlenia czarny PbS na biały siarczan ołowiawy.
Spośród związków ołowiu czterowartościowego najlepiej poznany jest dwutlenek, PbOa ciemnobrunatny, prawie czarny proszek o gęstości około 9 g/cm3, nierozpuszczalny w wodzie, nieco rozpuszczający się ciężki biały osad po dodaniu kwasu siarkowego łub rozpuszczalnego siarczanu. Nie ulega też w dostrzegalnym stopniu działaniu rozcieńczonych kwasów. Wskutek tego siarczan ołowiawy, powstający pod działaniem kwasu siarkowego na ołów jako zwarta powłoka szczelnie przylegająca do powierzchni, zabezpiecza głębsze warstwy metalu przed działaniem kwasu. Kwas siarkowy bardziej stężony (powyżej 80°/o) rozpuszcza jednak siarczan ołowiawy, prawdopodobnie na skutek tworzenia się wodorosiarczanu Pb(HSC>4)2 PbSO/,, rozpuszcza się również w stężonym kwasie solnym na gorąco. Z otrzymanego roztworu wydzielają się po oziębieniu iglaste kryształy chlorku ołowlawego. Rozpuszczalność PbSO.j w roztworach winianu amonowego, (NH/jnCH/Ofi, polega prawdopodobnie na tworzeniu się związków kompleksowych.
