Category Chemia

Potrzebny do elektrolizy tlenek glinowy otrzymuje się zazwyczaj z bauksytu, występującego w większych ilościach we Francji (miejscowość Les Baux, skąd nazwa minerału), na Węgrzech, w Związku Radzieckim, w Indiach, Gujanie i in. Minerał ten jest zwykle zanieczyszczony związkami żelaza i krzemu. Oczyszczanie może być przeprowadzone bądź na drodze „suchej”, bądź na „mokrej”. Metoda pierwsza, dawniejsza polega na stapianiu bauksytu z sodą, przy czym przechodzi on w glinian: – 2 Al O DII + Na2C03 = 2 A1C) ONa -f HaO + CO

W 107°C kwas ortoborowy traci wodę i przechodzi w kwas meta- borowy, HBO2, który w jeszcze wyższej temperaturze daje bezwodnik B2O3. Pośrednie powstawanie kwasów jeszcze uboższych w wodę, jak np. H2B4O7 (kwas czteroborowy), wydaje się wątpliwe.

Stopami nazywa się jednolite mieszaniny ciekłe, złożone z dwóch lub kilku metali, oraz produkty ich zestalenia. W produktach zestalenia mogą występować agregaty, złożone z krystalitów poszczególnych składników, ich związków lub też kryształów mieszanych o niejednakowym składzie. Gałąź nauki o metalach, zajmująca się badaniem struktury wewnętrznej stopów (a także metali jednorodnych), nosi nazwę metalografii. Metalografia posługuje sic głównie następującymi metodami: 1) mikroskopowe badanie wytrawionych szlifów, 2) analiza termiczna i 3) badanie promieniami X. Obok tych metod stosuje się także badania wytrzymałości mechanicznej, przewodnictwa cieplnego i elektrycznego, potencjału normalnego i in.

Próby otrzymywania związku ołowiu z wodorem o wzorze PbH4, analogicznym do wzoru germano- i cynowodoru, przez długi czas kończyły się niepowodzeniem. Dopiero P a n e t h (1920) zdołał wytworzyć go,

Wszystkie litowce krystalizują w układzie regularnym. Ich struktura krystaliczna przedstawia się jako sieć sześcienna przestrzennie centrowana (rys. 127),

Gdy oba składniki stopu, mieszające się z sobą w dowolnych stosunkach w fazie ciekłej, nie tworzą wcale kryształów mieszanych, krzywa krzepnięcia ma wygląd jeszcze inny (rys. 129 c). Podczas oziębiania ciekłego stopu takich składników, zawierającego jeden z nich w znacznym nadmiarze, pojawiają się w określonej temperaturze kryształy tego składnika. Na krzywej krzepnięcia temperatura początku krystalizacji zaznacza się punktem załamania K. W miarę postępu krystalizacji ciekły stop wzbogaca się w składnik drugi i temperatura krzepnięcia spada aż do chwili osiągnięcia przez fazę ciekłą składu mieszaniny eutektycznej (por. § 41). Od tej chwili (punkt L na wykresie) wydzielają się obok siebie kryształy obu składników i skład ciekłego stopu, a więc i temperatura krzepnięcia, pozostają stałe aż do całkowitego zestalenia (punkt M), po czym dopiero następuje dalsze oziębienie stopu już w stanie stałym.

Związek cyny z wodorem, SntLj, jest jeszcze trudniejszy do otrzymania niż analogiczny związek germanu. Powstaje on w małych ilościach obok wodoru podczas działania kwasem solnym na stop magne-

Bor tworzy ze wszystkimi fluorowcami związki typu BXą i B2Xv Ważniejsze własności fizyczne trójhalogenków podaje tablica 70. Trójhalogenki w stanie gazowym, nawet w temperaturach znacznie poniżej 0°, występują w postaci cząsteczek monomerycznych, mających kształt płaskiego trójkąta z atomami halogenu na narożach odległości B — X podane są w ostatniej kolumnie tablicy 70. Jako halogenki nie-

Przez wprowadzenie dwutlenku siarki do mleka wapiennego otrzymuje się wodorosiarczyn wapniowy: Ca(OH)2 + 2SG2 = Ca(HS03)a. Czteroprocentowy roztwór tej soli, zawierający ponadto pewną ilość wolnego kwasu siarkawego, stosowany jest do uwalniania celulozy z masy drzewnej od towarzyszących jej substancji ligninowych (celuloza siarczynowa).

Sól ta o ciężarze cząst. 138,21 jest jednym z głównych składników popiołu roślinnego, który jej właśnie zawdzięcza swoje zastosowanie do mycia i czyszczenia.

Po zmieszaniu więc stężonych roztworów KCI i NaNO. na gorąco wydziela się NaCl, jako najtrudniej rozpuszczalny, i równowaga w wyżej podanej reakcji zostaje przesunięta na prawo. Po odsączeniu zaś osadu i oziębieniu roztworu krystalizuje azotan potasowy, co powoduje dalsze jeszcze przesunięcie stanu równowagi w tym samym kierunku.

Jak wspomniano w § 323, miedź tworzy dwa szeregi związków: związki miedziawe z miedzią jednowartościową i miedziowe, w których występuje ona z wartościowością +2. Pierwsze z nich są na ogół mniej trwałe i zdradzają skłonność do utleniania się na związki miedziowe. Charakterystyczne dla związków miedziawych jest także przejście w odpowiednie związki miedziowe z wydzieleniem wolnej miedzi: 2Cu+–Cu + Cu2+.